Stare Miasto Kotor
Odległość: 25 km
Kotor jako jedno z nielicznych miast na świecie dwukrotnie znalazł się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Po raz pierwszy w roku 1979 wraz z innymi miejscowościami Boki Kotorskiej, po raz drugi w 2017 r. jako jeden z przykładów weneckich umocnień z przełomu XVI/XVII w.
Stare Miasto Kotoru uważane jest za najlepiej zachowaną średniowieczną jednostkę miejską w basenie Morza Śródziemnego. Mury otaczające miasto mają długość 5 km, wysokość 20 m i szerokość 10 m. Ich budowę rozpoczęto w IX w i kontynuowano przez kolejne 10 wieków. Do miasta można dziś wejść przez trzy bramy:
- Bramę Morską (Morska Vrata) z XVI w, nad którą mieści się tablica z datą wyzwolenia miasta spod okupacji nazistowskiej (21.11.1944) i motto: „Tuđe nećemo, svoje ne damo” czyli „Obcego nie chcemy, swojego nie oddamy” przypisywane Josipowi Broz Tito. Na samej górze widnieje herb antyfaszystowskiej organizacji AVNOJ;
- Bramę Północną (Sjeverna Vrata) – powstałą po pierwszym oblężeniu miasta przez Turków;
- Bramę Południową (Južna Vrata) – gdzie archeolodzy odnaleźli resztki umocnień z IX w.
- Katedra Św. Trytona (Katedrala Svetog Tripuna) z XII w. to najbardziej znana budowla kotorskiej starówki. Wg zapisków w „Karcie Andrzeja”, uznawanej za najstarszy przykład literatury czarnogórskiej, poświęcenie kościoła datuje się na rok 809. Jeden z mieszczan – Andrea Saracenis, miał kupić od podążających do Konstantynopola kupców część relikwii św. Tryfona (a konkretnie głowę), a potem sfinansować budowę świątyni.
W Kotorze jest kilkanaście świątyń, z czego do najciekawszych należą: kościół św. Klary (z barokowym otłarzem autorstwa Francesco Cabianca Penso, którego dzieła zdobią m.in. Wenecję, Dubrownik i Petersburg) i cerkiew św. Łukasza (najprawdopodobniej najstarszy kościół miasta).
W Kotorze znajdują się także liczne pałace. Największe ich skupisko znajduje się przy Placu Broni (Trg od brašna): Pałac Książęcy, Pima, Beskuciów i Bizantich. Inne ważne zabytki kultury: Wieża strażnicza, Teatr Napoleona.
Imponująca Twierdza Św. Jana
Najbardziej imponującym elementem miejskich fortyfikacji, a jednocześnie największą atrakcją Kotoru, jest Twierdza św. Jana, którą wzniesiono na wysokich skałach za miastem.
Wejście na szczyt Twierdzy św. Jana jest nie lada wyzwaniem -idąc wzdłuż dawnej drogi, po której niegdyś wciągano na szczyt armaty, trzeba pokonać ponad 1500 stopni i dwieście metrów wysokości! Po drodze można odpocząć pod niewielkim kościołem Matki Bożej od Zdrowia (z XVIII-wiecznym ołtarzem). Na pokonanie trasy trzeba liczyć 1,5-2 h.
Wstęp na teren twierdzy w sezonie letnim jest biletowany.
Skąd nazwa „Kotor”?
Językoznawcy są zgodni, że współczesna nazwa miasta ma pochodzenie greckie. Najczęściej wywodzi się ją od starożytnej nazwy „Dekatera” – nie ma jednak zgody co do jej znaczenia. Według jednych jest to derywat utworzony od starogreckiego „katareo” czyli gorąco. Inni widzą tu zbitkę dwóch słów „deka” i „thira”, co miałoby oznaczać „miasto o dziesięciu bramach„.
W traktacie cesarza Konstantyna VII „O zarządzaniu państwem” można znaleźć jeszcze inne wyjaśnienie pochodzenia nazwy: Miasto Decatera oznacza w języku Rzymian „ściśnięty i zduszony„, ponieważ morze wkracza niczym ściśnięty język na 15 lub 20 mil, a miasto znajduje się na przylądku morskim.
PS. Nazwa miasta nie pochodzi od kotów :-), ale mieszkańcy wykorzystują to skojarzenia przy sprzedaży „kocich” pamiątek. W Kotorze działa również muzeum, które gromadzi pocztówki z kotami (Cats Museum).
